РОҲҲОИ АВТОМОБИЛГАРД: БЕХАТАРӢ ВА ЭЪТИМОДНОКӢ. Конфронси байналмилалӣ оид ба бунёду нигоҳдории роҳҳо баргузор гардид
Дар Душанбе мутахассисон ва коршиносони Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил барои баррасии масоили мубрам, тамоюлҳо ва ояндаи сохтмони роҳҳои автомобилгард ҷамъ омаданд – 29 август дар толори Китобхонаи миллии Тоҷикистон Конфронси байналмилалии илмӣ-амалӣ дар мавзӯи «Истифодаи фановарию маводҳои нав дар сохтмони роҳҳо» баргузор гардид.
Дар Конфронс, ки аз ҷониби Шӯрои байниҳукуматии роҳсозони (ШБР) Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил ва Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дастгирии Кумитаи Иҷроияи ИДМ баргузор гардид, зиёда аз 300 нафар, аз ҷумла роҳбарони маъмурияти роҳҳои давлатҳои ИДМ ва корхонаҳои аъзои ассотсиатсияшудаи ИДМ, олимон ва мутахассисони соҳаи лоиҳакашӣ, сохтмон ва истифодаи роҳҳои автомобилгард ширкат намуданд.
Ҳамоишро Раиси ШБР ИДМ, доктори илмҳои техникӣ, профессор, академики Академияи байналмилалии нақлиёт Бӯрӣ Каримов ифтитоҳ намуд. Вай зикр кард, ки ШБР яке аз муаллифони Протокол дар бораи роҳҳои байналмилалии автомобилгарди ИДМ мебошад ва тибқи Созишномае, ки аз ҷониби сарони Ҳукуматҳои кишварҳои ИДМ имзо шудааст, Шӯро роҳҳои байналмилалии автомобилгардро назорат мекунад.
Вазири нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон, номзади илмҳои техникӣ, академики Академияи байналмилалии нақлиёт Азим Иброҳим, муовини Раиси шаҳри Душанбе, номзади илмҳои техникӣ Раҳмиддин Саломзода, муовини Раиси Иттиҳодияи байналмилалии иттифоқҳои касабаи кормандони нақлиёт ва хоҷагии роҳ Татяна Берденева ва Президенти Ассотсиатсияи роҳсозони Қазоқистон Баглан Баймагамбетов иштирокчиени Конфронсро шодбош гуфтанд.
Зимни суханронии худ Вазири нақлиёти Тоҷикистон Азим Иброҳим сатҳи баланди ҳамкории давлатҳои аъзои ИДМ дар соҳаи нақлиёт ва аҳамияти стратегии роҳҳои мошингардро барои рушди иҷтимоию иқтисодӣ ва ҳамгироии минтақавӣ зикр намуд.
Ба гуфтаи Вазир, макони ҷойгиршавии кишварҳои ИДМ ба онҳо имкон медиҳад, ки долонҳои муҳими стратегии байналмилалии нақлиётиро бо мақсади суръат бахшидан ба рушди иқтисодии худ истифода баранд ва ҳамоҳангсозии самтҳои асосии ҳамгироӣ ва нуқтаҳои пайвастшавӣ бо долонҳои байналмилалии нақлиётӣ, аз Қабили «Шимол – Ҷануб», «Шарқ – Ғарб», «Як камарбанд – як роҳ», «Роҳи баҳрии шимолӣ», «Долони байналмилалии нақлиётии Аврупо-Қафқоз-Осиё» (ТРАСЕКА) ва долонҳои ҳамкории иқтисодии минтақавии Осиёи Марказӣ (ЦАРЭС) барои таъмини ҳамлу нақли бефосила ва бехатари транзитӣ нақши муҳим мебозад.
«Пешрафти илмию техникӣ дар назди мо вазифаҳои нав мегузорад, – изҳор намуд Вазири нақлиёти ҶТ. – Мо бояд дар тарҳрезӣ, сохтмон ва истифодаи роҳҳои автомобилгард навоварӣ кунем. Истифодаи мавод ва технологияҳои муосир имкон медиҳад, ки на танҳо устуворӣ ва бехатарии роҳҳо баланд беҳтар карда шавад, балки ин хароҷоти нигоҳдории инфрасохторро коҳиш медиҳад ва зарари экологиро кам мекунад».
Дар айни замон, ӯ таъкид кард, ки рушди соҳаи нақлиёт бидуни рақамикунонии соҳа ғайриимкон аст. Аз ин рӯ, дар доираи раёсати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил дар соли 2025 яке аз ташаббусҳои калидӣ таҳияи Стратегияи рақамикунонии долонҳои нақлиётии мултимодалии ИДМ буд. Ин ҳуҷҷат ба ташаккули фазои ягонаи рақамӣ нигаронида шудааст ва метавонад ҳамгироии самараноки системаҳои нақлиётӣ, коҳиш додани вақти транзит, шаффофияти хизматрасониҳои нақлиётӣ ва баланд бардоштани рақобатпазирии кишварҳои мо дар арсаи ҷаҳонро таъмин кунад.
Дар конфронс, аз ҷумла, маърӯзаҳои зерин пешниҳод шуданд: Раиси ШБР Бури Каримов – «Дар бораи вазъ, мушкилот ва рушди роҳҳои байналмилалии автомобилгарди ИДМ»; муовини якуми Вазири нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон Фаррух Неъматзода – «Дар бораи вазъ, мушкилот ва дурнамои рушди роҳҳои автомобилгарди Ҷумҳурии Тоҷикистон»; муовини директори генералии ҶС «Пажӯҳишгоҳи илмӣ-тадқиқотии асбобсозии «Ленметрогипротранс»», номзади илмҳои техникӣ Михаил Лебедев (Русия) – «Дар бораи ҳалли лоиҳавӣ барои бехатар истифода бурдани нақбҳои нақлиётӣ»; Директори КВД Пажӯҳишгоҳи лоиҳакашии иншооти нақлиётӣ (ПЛИН), академики Академияи байналмилалии нақлиёт Валиҷон Махсум (Тоҷикистон) – «Дар бораи пешниҳодҳои муштараки БелдорНИИ ва ПЛИН оид ба либосҳои роҳсозон барои шароити кӯҳӣ ва иқлими гарми Тоҷикистон»; муовини Раиси Шӯрои директорони ГК «Технологияҳои муосири роҳ» (СДТ), номзади илмҳои техникӣ Оксана Жилина (Русия) – «Дар бораи усулҳо ва технологияҳои муосир барои тафтиши роҳҳо ва пулҳо»; директори ТОО VS ExpoCom Виктория Шматенко (Қазоқистон) – «Дар бораи Намоишгоҳи байналмилалии роҳсозии Kaztraffic 2025; профессори Донишгоҳи давлатии нақлиётии Тошканд Адбуҷаббор Қарабоев (Узбекистон) – «Дар бораи таснифи бетонҳо аз рӯи намудҳои алтернативии пайвасткунанда».
Дар Конфронс фановариҳои муосир оид ба тарҳрезӣ ва сохтмони нақбҳо ва пулҳо, ҷорӣ намудани омехтаҳои инноватсионии асфалтубетонӣ, истифодаи системаҳои зеҳнии нақлиёт, инчунин асбобҳои рақамӣ барои баланд бардоштани шаффофият ва самаранокии хизматрасониҳои нақлиётӣ пешниҳод карда шуданд.
Вазири нақлиёти Тоҷикистон Азим Иброҳим ҳангоми ҷамъбаст ва натиҷагирӣ аз кори Конфронс чунин зикр кард кард. «Ҳамаи ин пешниҳодот барои кишварҳои ИДМ, аз ҷумла Тоҷикистон, ки дар он шароити мураккаби иқлимӣ ва ҷуғрофӣ ҷустуҷӯи ҳалли ғайристандартӣ ва технологиро талаб мекунад, хеле муҳим аст. Мубоҳисаҳо нишон доданд, ки рақамисозӣ ва навоварӣ дар соҳаи роҳу нақлиёт бояд авлавият дошта бошад».
Натиҷаҳои Конфронс дар қатъномаи ҷамъбастӣ ба расмият дароварда мешаванд, ки тавсияҳои иштирокчиёнро дар бар мегиранд ва дар фаъолияти амалӣ истифода бурда мешаванд.